Yapı:
Karada veya suda, sürekli veya geçici, resmi veya özel, yeraltı veya yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve onarımlarını içine alan sabit ve hareketli tesisler olarak tanımlanmaktadır. (köprü, tünel, yol bina vs..)
Bina:
Kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılardır. (okul, hastane, alış-veriş merkezi, kültür merkezi vb..)
Binaların yapısal oluşumu:
Binaların yapısal oluşumunda- binalar birimlerden (ünite / mekan),- birimler elemanlardan (öge),- elemanlar bileşenlerden,- bileşenler parçalardan,- parçalar malzemelerden (gereç)meydana gelir.
Malzeme (Gereç)
Yapı bileşenlerinin yapılmasında kullanılan, işlenmemiş doğal (kum, çakıl, tomruk vb..) veya bir yapı bileşeni niteliği kazanmayacak kadar az işlenmiş (kereste, çimento, kireç vb..) madde olarak tanımlanabilir.
Parça
Yapı malzemelerinin özel bir işlev için biçimlendirilmesi sonucu üretilen, birkaç tanesi bir araya getirilerek bir bütünü oluşturacak olan ürünlerin her biri olarak tanımlanabilir. (kiremit, tuğla, seramik, fayans, boru vb..)
Bileşen
Yapı malzemesi ve parçalarının birleştirilmesi ile oluşan veya işlevi gereği biçimlendirilmiş ve yapı bütünü içinde belirli bir yeri ve işlevi olan ürünler olaran tanımlanabilir. (pencere, kapı, kaplama, lambri, lavabo vb..)
Eleman (öge)
Yapının iç ve dış mekanlarından bir veya daha çogunu oluşturma, bağlama, örtme amacıyla şantiyede veya fabrikada malzeme, parça ve bileşenlerin çeşitli yöntemlerle bir araya getirilmesiyle oluşturulan bütünler olarak tanımlanabilir. (duvar, merdiven, çatı, döşeme vb..)
Birim (ünite / mekan)
Elemanların birleştirilmesiyle oluşan ve bağımsız olarak kullanılabilecek yerleri (mekanları) oluşturan yapı bölümleri olarak tanımlanabilir. (oda, mutfak, banyo, derslik vb..)
Yapı Malzemelerinin gelişimi
- bir tanımda yapı malzemelerinin gelişimi dört dönemde ele alınmaktadır (M.Ali Saraylı)- diğer bir tanımda ise, birbirinden tamamen farklı üç dönem görülmektedir (Murat Eriç)
M.Ali Saraylı'ya göre;
1. Doğadaki malzemelerin oldugu gibi kullanıldıgı dönem. (ağaç dallarından, taş ve çamurdan yapılan kulübeler vb.)
2. Doğadaki malzemelerin, insanların keşfettiği aletlerle ve edindikleri el becerileri ile basit şekilde işlenerek ve şekillendirilerek kullanıldıgı dönem. ( çamuru şekillendirerek kurutmak -kerpiç-, ağaçları keserek oymak, taşları yontarak kullanmak vb..)
3. Doğadaki malzemelerin az veya çok fiziksel ve kimyasal değişikliklere uğratılarak kullanıldıgı dönem. (madenlerin eritilerek kurşun, demir, çinko, bakır gibi metallerin elde edilmesi, eriyiklerin karıştırılarak bronz, pirinç gibi alaşımların elde edilmesi, kilin şekillendirilip pişirilmesi ile tuğla, seramik yapılması, jipsin (alçı taşı) pişirilerek alçı, kalkerin (kireç taşı) pişirilerek kireç, kil ile kalker birlikte pişirilerek çimento elde edilmesi vb..)
4. Son 150 yıldan buyana ilk üç dönemin çeşitli olanakları birleştirilmek ve yenileri katılmak suretiyle doğal ve yapay malzemelerin birbirlerini tamamlamak suretiyle doğada olmayan malzemelerin yapay yntemlerle elde edildigi dönem / yapay malzeme dönemi (doğal taş parçacıklarının (kum ve çakıl) bir bağlayıcı (kireç, çimento) ile karıştırılarak harç, beton gibi malzemelerin elde edilmesi, beton ile çeliğin birlikte kullanılmasıyla betonarmenin üretilmesi, petron ve kömürden plastik malzemelerin elde edilmesi vb..)
Murat Eriç' e göre;
1. Tarih öncesinden ilk çağa kadar malzemenin şekillendirilmeden doğal haliyle kullanıldıgı dönem. (mağara, ağaç kovukları vb..)
2. Klasik çağ ve 19. yüzyıl arasında malzemenin şekillendirilerek çeşitli strüktür ve formlar yaratıldığı dönem. ( kemer, tonoz, kubbe, kesme taş yapılar vb.)
3. 19. yüzyıldan günümüze kadar gelen ve halen devam eden dönem. (kompozit malzeme / doğada varolmayan, ancak gereksinim duyulan özelliklere sahip olacak şekilde bir çok malzemenin bir araya getirilmesiyle üretilen malzemeler / plastik, betonarme vb..)
Yapı malzemeleri bilimi
- Yapı malzemelerinin neler oldugunu,
- Yapı malzemelerinin nasıl üretildiğini,
- Yapı malzemelerinin kullanım aşamasında atmosfer etkileri, yükler vb.. etkiler altında nasıl bir davranış gösterdiğini,
- Kullanış amacına en uygun yapı malzemelerinin nasıl seçildiğini araştıran
ve
- Yapı malzemelerinin nasıl kullanıldıgını öğreten bilim dalı olarak tanımlanabilir.
Mimarın, İç Mimarın ve Mühendislerin görevi;insan sağlığına ve çevreye önem veren bir yaklaşımın yanı sıra yapıda,
-işlevsellik
-sağlamlık
-ekonomiklik
-estetik
sağlamaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder