Yapı Malzemelerinin Kimyasal ve Mekanik Özellikleri

Yapı Malzemelerinin Kimyasal Özellikleri

- her malzeme kimyada bilinen elementlerden biri
veya
- dünya kabuğunun yarısına yakın olan oksijen ile oluşan oksitlerin bir kaçının birleşmesiyle
veya
-bazıları da yine oksijenin oluşturdugu karbonat, sülfat, silikat birleşimlerinin bir element veya diğer birkaç elementle birleşmesi sonucu meydana gelir.


- malzemenin kimyasal özellikleri ve bu özelliklerin çeşitli etkilerle gösterdiği değişiklikler diğer özelliklerini de etkiler.
- malzemelerin kimyasal bileşimleri ile mekanik özellikleri arasında önemli ilişkiler vardır.
- örneğin; çelikteki karbon oranının artması veya eksilmesi çeliğin, sert veya yumuşak, esnek veya kırılgan olmasına yol açtıgı gibi mekanik özelliklerin artmasına veya eksilmesine de yol açar.
-kimyasal bileşim değişirken malzemenin fiziksel özellikleri üzerinde de büyük etkiler yapar.
- malzemelerde meydana gelen kimyasal bir reaksiyon hacimde değişmelere neden olur.
- ayrıca, malzemeyi kullandıgımız ortamda temas ettiği bazı maddeler malzemenin ayrışmasına, bozulmasına ve hacimde bazı değişikliklerin olmasına (korozyon) neden olur.


Yapı Malzemelerinin Mekanik Özellikleri


- dış kuvvetler etkisinde, değişik zorlamalarla her türlü biçim değişikliği ve malzemenin bu etkilere gösterdiği direnç malzemenin mekanik özelliklerini belirler.

Malzemede basınç ve çekme

- belli bir eksen doğrultusunda etkiyen kuvvetlerin malzeme yapısında negatik deformasyonlar oluşturdugu haller basınç, pozitif deformasyonlar oluşturdugu haller ise çekme gerilmeleri meydana getirir.
- kristal içyapıya sahip metaller gibi malzemelerde basınç ve çekme gerilmeleri eşdeğerdir.
- moleküllü içyapıya sahip ahşap gibi malzemelerde basınç ve çekme değerleri farklıdır. ayrıca liflere paralel yöndeki basınç ve çekme gerilmeleri, liflere dik yöndeki basınç ve çekme gerilmelerinden büyüktür.
- karma iç yapıya sahip taş, beton, pişmiş toprak gibi malzemelerde ise boşlukları nedeniyle çekme dirençleri basınç dirençlerinden daha küçük değerdedir.


Malzemede makaslama (kesme)

- bir eksene göre birbirine zıt iki kuvvetin çok küçük bir arayla malzemeyi etkilemesi sonucu oluşan şekil değiştirmedir.

Malzemede burulma (torsiyon)

- bir çubuğun eksenine dik düzlem içinde, ters ikiz kuvvetin etkisinde olmasına burulma denir.- burulma, çubukta genellikle eğilme ve kesme etkileri ile birliktedir.

Malzemede eğilme

- eğilme, bazı yapı ürünleri (kiriş, döşeme vb..) üzerine belli bir aralıkla gelen kuvvetlerin (yüklerin) oluşturduğu gerilmedir.

Malzemede burkulma (flambaj)

- kesitlerine oranla boyları uzun olan çubuklarda, malzeme eksenel basınç etkisinde ise cubugun burkulması söz konusudur.

Malzemede çarpma

birim alanı çarpma yoluyla kırmak için gerekli ise çarpma işi denir.

Malzemeler genelde iki yolla kırılır.
- üzerine gelen yükü yavaş yavaş artırmak,
- malzemeye başka bir maddeyi hızla çarpma

Malzemede yorulma

- malzemede kırılmadan çarpma halinin arka arkaya tekrarı yorulmayı meydana getirir.

Malzemede kırılma

- malzemenin gerilme altında iki veya daha çok parçaya ayrılmasıdır.

Malzemede sertlik

Sertlik, malzeme yüzeyinin kalıcı şekil değiştirmeye karşı gösterdiği dirençtir.

Malzemede aşınma

aşınma, kuvvetler karşısında malzemenin sertliğine bağlı olarak yüzeyinden parçacıkların kopmasıdır.